Lle i anadlu: sut rydym ni’n helpu cymunedau i ddefnyddio, creu a gwella mannau awyr agored

Letterbox
  1. Mewnwelediad
  2. Lle i anadlu: sut rydym ni’n helpu cymunedau i ddefnyddio, creu a gwella mannau awyr agored

Ledled y byd, mae tua 55% o bobl yn byw mewn ardaloedd trefol. Yn y DU, fodd bynnag, mae’r ffigwr dros 80%. Mae hyn yn golygu bod y rhan helaeth ohonom yn byw mewn ardaloedd adeiledig nad ydynt yn agos i’r byd naturiol.

Mewn ardaloedd gwledig, fodd bynnag, mae llawer o’r wlad yn cael ei defnyddio ar gyfer ffermio neu wedi’i berchen arno’n breifat, sy’n cyfyngu mynediad at yr awyr agored.

Er yr heriau hyn, mae cymunedau wedi dod o hyd i ffyrdd o roi mannau awyr agored wrth wraidd bywyd lleol, gan fanteisio ar yr hyn sydd ganddynt i’r eithaf, cydweithio i gaffael mannau newydd a sicrhau bod gan bawb fynediad atynt.

Dros y pum mlynedd diwethaf, rydym wedi dyfarnu dros £520 miliwn i gefnogi darpariaeth, cynhaliaeth a hygyrchedd mannau awyr agored, gan roi mynediad i bobl at fannau gwyrdd, cyfleusterau chwaraeon, gerddi a rhagor, lle bynnag y maen nhw’n byw.

Yn yr adroddiad hwn, edrychwn ar effaith prosiectau a rhaglenni’r buddsoddiad hwn, a’r gwahaniaeth y maen nhw wedi helpu cymunedau i’w wneud.

Edrychwn ar fannau awyr agored naturiol fel coetir a dyfrffyrdd, mannau awyr agored datblygedig fel parciau a meysydd chwarae, gweithgareddau awyr agored fel tyfu bwyd a ffitrwydd, a mynediad at yr awyr agored i sicrhau bod pawb yn teimlo wedi’u croesawu.

Trwy’r categorïau hyn, dangoswn sut y mae cyllid y Loteri Genedlaethol a thrydydd partïon yn gwella iechyd pobl, gan helpu cymunedau i fondio, a hybu economïau lleol trwy fannau awyr agored o bob siâp a maint.

Dyddiad cyhoeddi
Mawrth 2022
Manylion cyswllt
knowledge@tnlcommunityfund.org.uk

Bwyd a ffitrwydd

  • Mae mannau awyr agored yn allweddol i gymunedau iach. Mae ymchwil yn dangos, er enghraifft, y gall tyfu ffrwythau a llysiau mewn 10% o fannau gwyrdd trefol ddarparu pum dogn y dydd i 15% o’r boblogaeth. Mae ein cyllid wedi helpu’r rhwydwaith Incredible Edible i dyfu bwyd ar draws 16,000m2 o dir ledled y wlad, trwy 144 o grwpiau lleol.
  • Rydym hefyd yn cefnogi iechyd a lles trwy bresgripsiynu cymdeithasol. Mae perllan gymunedol Urban Biodiversity yn Newquay yn helpu’r rhai hynny ag anghenion iechyd hirdymor trwy weithgareddau ymarferol fel plannu, cynaeafu a gwaith cynnal a chadw. Trwy’r prosiect, lleihaodd 19% o gyfranogwyr eu defnydd o feddyginiaeth a lleihaodd 33% eu defnydd o wasanaethau’r meddyg teulu.
Rydym wedi ariannu 3,409 o brosiectau rhandir a gerddi cymunedol yn ystod y pum mlynedd diwethaf, gan helpu cymunedau i dyfu bwyd a thyfu’n agosach at ei gilydd

Buddsoddiad deallus

  • Mae mannau awyr agored yn cynnig gwerth am arian; mae’r Parks Alliance wedi canfod am bob £1 a fuddsoddir mewn parciau, mae dychweliad o £7 mewn buddion lles ac amgylcheddol. Disgwylir i’r prosiect Connswater Community Greenway yn Belfast, a greodd ‘barc unionlin’ 9km gyda choridorau bywyd gwyllt, gwelliannau i’r dyfrffyrdd, llwybrau cerdded a seiclo, ddychwelyd hyd at £6 ar gyfer pob £1 a fuddsoddir trwy hybu gwerth tir, iechyd, twristiaeth a hinsawdd.
  • Mae gan fuddsoddiad awyr agored fuddion o ran cyflogaeth hefyd. Er enghraifft, ym Mhontypridd, helpodd ein cefnogaeth i Bartneriaeth Adfywio Ynysybwl gymryd rheolaeth dros bwll nofio awyr agored lleol, a’i wella. Yr haf canlynol, daeth 19 o bobl leol yn achubwyr bywyd ar y safle, naill ai trwy gyflogaeth neu hyfforddiant gwirfoddol.
Rydym wedi cefnogi cymunedau i gysylltu yn yr awyr agored trwy 2,171 o brosiectau sy’n ymwneud â pharciau a mannau gwyrdd

Mynediad i bawb

  • Mae mynediad cyfartal i fannau awyr agored yn hanfodol. Mae dementia yn costio mwy i economi’r DU na chlefyd y galon a chanser wedi’u cyfuno; gallai rhywbeth mor syml â threulio amser yn yr awyr agored helpu pobl â dementia i gynnal a gwella eu hiechyd cyffredinol, ond maen nhw’n wynebu rhwystrau mynediad. Gwnaethom ariannu Dementia Adventure i gynnal dros 900 o sesiynau gweithgarwch awyr agored, o gerdded mewn coetiroedd i arddio ac ymweliadau fferm, i dros 2,500 o bobl â dementia a 582 o ofalwyr.
  • Efallai bydd rhai cymunedau’n teimlo’n llai cyfforddus neu fel nad ydynt wedi’u croesawu cymaint ag eraill mewn mannau awyr agored. Gwnaethom ariannu Students and Refugees Together yn Plymouth i gynnal grwpiau cerdded i ffoaduriaid, gan helpu’r rhai hynny sy’n newydd i’r ardal gysylltu â natur leol, teimlo’n fwy cyfforddus yn eu hamgylchoedd a chyfarfod â phobl newydd i feithrin eu hymdeimlad o gymuned.
Rydym wedi helpu cymunedau i archwilio natur trwy gaffael, defnyddio a gwella hygyrchedd 833 o goetiroedd a 428 o lynnoedd/dyfrffyrdd

Lle i anadlu: crynodeb gweithredol (PDF 777 KB)

Lle i anadlu: sut mae ein hariannu’n helpu cymunedau i ddefnyddio, creu a gwella mannau awyr agored (PDF 3 MB)

↑ Yn ôl i'r frig