Cynaliadwyedd a chymuned: hanfod Play it Again Sport

Mae Play it Again Sport yn fenter gymdeithasol sydd wedi'i lleoli yng Nghwm Rhondda ac a gefnogir gan yr elusen People and Work. Eu nod yw dileu rhwystrau ariannol i chwaraeon a lleihau eitemau sy'n cael eu hanfon i safleoedd tirlenwi drwy werthu dillad ac offer chwaraeon a roddwyd iddyn nhw am brisiau gostyngol. Maen nhw’n defnyddio'r arian sy’n cael ei godi i ariannu gweithgareddau chwaraeon ar draws yr ardal leol, gan ddileu’r gost sydd ynghlwm â chymryd rhan.

Yn hydref 2020, cawson nhw £15,000 o'n cronfa Hwb i’r Hinsawdd i brynu cerbyd trydan (CT) ac i ddarparu pwynt gwefru cerbydau trydan (PGCT) yn Rhondda Fach, gan gynyddu eu hymrwymiad i gynaliadwyedd ymhellach.

Mae Natasha Burnell, Rheolwr Menter yn Play it Again Sport, yn dweud mwy wrthyn ni am y project:

"Mae cymryd rhan yn Hwb i’r Hinsawdd wedi bod yn gyfle gwych i ni. Mae wedi ein galluogi i hyrwyddo Play it Again Sport ar draws Cwm Rhondda, i leihau ein hallyriadau carbon a lleihau ein costau, tra'n gwneud chwaraeon ac ymarfer corff yn fwy hygyrch.

Prynon ni Nissan Leaf, car trydan 100%, ac mae wedi lleihau ein hallyriadau o drafnidiaeth i sero. Rydyn ni wedi arbed tua £600 mewn costau tanwydd ers inni dderbyn ein car saith mis yn ôl, sy'n arbediad sylweddol i fenter gymdeithasol. (Byddai wedi bod yn llawer mwy, ond cafodd ein gweithgareddau a'n casgliadau eu lleihau yn sylweddol eleni gan gyfyngiadau COVID-19).

Rydyn ni wedi bod yn defnyddio'r car trydan i gludo ein grŵp cerdded wythnosol i wahanol leoliadau, fel Llanwonno a thaith gerdded y Pedwar Rhaeadr ym Mhontneddfechan. Mae hyn wedi golygu ein bod wedi lleihau nifer y ceir sy'n teithio o dri char carbon i un car trydan ac wedi lleihau costau pobl i gael mynediad at weithgarwch corfforol drwy gyflenwi'r cludiant ar eu cyfer.

Rydyn ni hefyd wedi bod yn defnyddio'r car i gasglu rhoddion o Gaerdydd a ledled y Rhondda, yn ogystal ag ar gyfer ein teithio o ddydd i ddydd pan fyddwn allan yn darparu sesiynau chwaraeon. Rydyn ni wedi arbed arian ar yr holl deithiau hyn gan fod defnyddio'r CT tua dau draean yn rhatach na defnyddio petrol – sy'n golygu ein bod yn gallu dargyfeirio'r arian yn ôl i ddarparu chwaraeon yn hytrach na chostau rhedeg.

Wrth wneud y teithiau hyn a chludo pobl a stoc, mae wedi sbarduno sawl sgwrs gyda phobl am gerbydau trydan. Rydyn ni wedi bod yn falch o rannu ein gwybodaeth â'r gymuned leol am wefru, ystod, costau, dichonoldeb hirdymor a pha mor ymarferol yw gyrru CT. Mae pobl wedi cael eu syfrdanu gan y gostyngiad mewn sŵn wrth ddefnyddio CT hefyd (rhywbeth rydw i wedi dod yn hynod ymwybodol ohono wrth ei yrru).

Whilst making these journeys and transporting people and stock, it has triggered multiple conversations with people about electric vehicles. We have been proud to share our knowledge with the local community about charging, range, costs, long-term feasibility and the practicalities of driving an EV. People have been flabbergasted at the noise reduction when using an EV too (something I’ve become incredibly conscious of when driving it).

Roedd Adfywio Cymru yn fentoriaid gwych, yn enwedig o ran dod o hyd i wybodaeth nad oedd ar gael yn rhwydd – fel lleoliadau y PGCT yn Rhondda Cynon Taf yn y dyfodol gan ein bod am sicrhau na fydden ni yn dyblygu'r ddarpariaeth. Bydd y PGCT ar gael i'r cyhoedd ei ddefnyddio yng Nghanolfan Chwaraeon Rhondda Fach yn fuan - yr un cyhoeddus cyntaf yn Rhondda Fach. Helpodd Adfywio Cymru yn aruthrol hefyd gyda dod o hyd i wybodaeth am ddemograffeg yr ardal leol, i nodi ble a beth y dylen ni fod yn ei wneud, ac i roi cyd-destun i ni ar gyfer y dyfodol.

Rydyn ni bellach yn symud ymlaen i ddatblygu canolfan gynaliadwyedd yn y Rhondda. Gobeithiwn ei defnyddio i hyrwyddo cynaliadwyedd a darparu atebion go iawn i bobl wella eu hymrwymiad i'r amgylchedd ac i'w hiechyd a'u lles eu hunain. Byddai'r ganolfan hon yn cwmpasu Play it Again Sport, siop ddiwastraff, caffi trwsio, Benthyg (llyfrgell o bethau) a gweithdai ar gyfer gweithgareddau cynaliadwy fel gwneud deunydd lapio cwyr gwenyn ac ailbwrpasu dillad.

Rydyn ni mor ddiolchgar i gronfa Hwb i’r Hinsawdd am y cymorth i'n helpu i ddod yn fwy cynaliadwy, am ddarparu'r adnoddau roedden ni eu hangen, ac am ein hysbrydoli i gynyddu ein hymrwymiad i gynaliadwyedd ymhellach.”

**

Roedd Hwb i’r Hinsawdd yn gronfa i gefnogi grwpiau cymunedol i gymryd camau amgylcheddol i helpu i fynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd, gan gynnwys cymorth gan Adfywio Cymru a Chymunedau Cynaliadwy Cymru i ddatblygu cynllun gweithredu. Darllenwch fwy yma.

I ddysgu mwy am arian Loteri Genedlaethol sydd ar gael i gefnogi cymunedau i gymryd camau dros yr hinsawdd, darllenwch yma.