Gwastraff a Defnydd

  1. Mentrau allweddol
  2. Gwastraff a Defnydd

Mae cymdeithas fodern wedi dod yn ddibynnol ar gyflymder a chyfleustra ym mhob agwedd ar ddefnydd. O ffasiwn cyflym a'r ffyniant mewn danfoniadau y diwrnod nesaf i'r defnydd eithriadol o wasanaethau cyflenwi bwyd cyflym, mae cyfleustra a defnyddwyr wedi cael effaith ar adnoddau ein planed, yn ogystal â chynyddu'r gyfradd y mae carbon deuocsid yn cael ei ollwng i'r atmosffer.

Mae ein cymdeithas hefyd yn cyfrannu at gynnydd dramatig mewn allyriadau carbon. Nid yw llawer o eitemau, o ffonau i ddillad, yn cael eu gwneud i bara mwyach, yn wir ystyrir bod rhai eitemau dillad rhad iawn yn eitem 'gwisgo unwaith a thaflu i ffwrdd'.

Yn wahanol i'r allyriadau a gynhyrchir gan weithgynhyrchu mwy fyth o 'stwff' , mae sector gwastraff y DU ei hun yn cyfrif am 5% o allyriadau nwyon tŷ gwydr y DU 46 sy'n ymdrin â 221 miliwn tunnell o wastraff bob blwyddyn.47 Mae gwastraff bwyd yn gyfrannwr mawr: bydd cartref cyffredin yn y DU yn gwastraffu tua £500 y flwyddyn drwy daflu bwyd a diod, ac mae £3 biliwn yn cael ei wastraffu gan y sector lletygarwch a bwyd yn unig.49

Mae'r diwydiant ffasiwn yn cael effeithiau amgylcheddol mawr yn amrywio o allyriadau nwyon tŷ gwydr, defnyddio dŵr, cynhyrchu gwastraff a llygredd plastig. Yn ôl y Rhaglen Weithredu Adnoddau Gwastraff (WRAP), mae aelwydydd y DU yn anfon 350,000 tunnell o ddillad i safleoedd tirlenwi bob blwyddyn.50 Cedwir 183 miliwn o eitemau o ddillad babanod sydd wedi tyfu allan yng nghartrefi'r DU, digon i ddarparu 250 o eitemau ar gyfer pob baban a anwyd yn y DU bob blwyddyn.51

Roedd cyfradd ailgylchu'r DU yn 2017 tua 45.7%, ac eto cawn 13 biliwn o boteli plastig, naw biliwn o ganiau a thair biliwn o gwpanau coffi'r flwyddyn 52. Felly mae digon o le i wella.

Mae dull gwell o ymdrin â gwastraff yn cynnwys:

  • Atal gwastraff - yr opsiwn amgylcheddol gorau, gan osgoi defnyddio adnoddau
  • Ailddefnyddio – yn lleihau'r angen am adnoddau a gweithgynhyrchu
  • Ailgylchu - yn lleihau'r angen i echdynnu a phrosesu adnoddau newydd
  • Compostio - yn dychwelyd maetholion a strwythur i briddoedd, yn dadleoli gwrtaith eraill, yn cynnig y potensial i ddal carbon neu, yn achos treuliad anaerobig, yn cynhyrchu methan y gellir ei ddefnyddio fel ffynhonnell ynni adnewyddadwy. 53

Ymuno â’r torfol

Mae cyfraddau ailgylchu'n gwella'n raddol, ond mae mentrau i annog cynnydd parhaus yn y gwelliant hwnnw'n hanfodol. Mae Surfers Against Sewage wedi bod yn helpu i gydlynu cannoedd o Gymunedau Di-blastig ledled y DU ac yn rhyngwladol. Erbyn hyn mae mwy nag 80 o oergelloedd cymunedol ledled y DU. 54 Mae gan sefydliadau byd-eang fel Feedback bresenoldeb sylweddol yma yn y DU ochr yn ochr â Love Food Hate Waste, ymgyrch genedlaethol i helpu i leihau gwastraff bwyd a thlodi bwyd.

Cyd-fanteision

Gall ailgylchu fod yn borth i gymryd materion amgylcheddol ehangach o ddifrif. Mae lleihau a didoli gwastraff yn annog teuluoedd i fod yn ymwybodol o'r effaith y mae eu dewisiadau'n ei chael, ac annog ymddygiadau mwy cynaliadwy, tra bod y Gynghrair Werdd yn amcangyfrif y gellid creu cynifer â 200,000 o swyddi wrth reoli gwastraff. Gall lleihau gwastraff bwyd helpu i leddfu tlodi, dod â chymunedau ynghyd ac annog bwyta'n iachach.

Prosiectau

The Restart Project

Mae'r Restart Project yn dod â phobl at ei gilydd i rannu sgiliau ac ennill yr hyder i agor eu teclynnau electronig a'u teclynnau bach er mwyn dysgu sut i'w trwsio ac felly ymestyn eu defnydd. Mae'r prosiect yn rhoi ffordd ymarferol i bobl wneud gwahaniaeth, yn arbed arian iddynt, yn ogystal â darparu fforwm i siarad am y mater ehangach o'r effaith o safbwynt defnyddio carbon ac adnoddau.

Sut y daeth at ei gilydd

Sefydlwyd Restart Project yn 2013 allan o rwystredigaeth y sylfaenwyr gyda'r model electroneg tafladwy, defnyddwyr presennol, gyda'i darfodiad mewnol, a'r mynydd cynyddol o e-wastraff y mae wedi'i greu. Fe'i sefydlwyd fel Sefydliad Corfforedig Elusennol (CIO), math newydd o elusen. Mae'r sefydliad yn fusnes newydd cymdeithasol, sy'n masnachu i gynnal ei hun ac ehangu ei effaith gymdeithasol. Mae'n gweithredu allan o Lundain ond mae'r model wedi'i ailadrodd mewn rhannau eraill o'r DU a thramor.

Sut mae’n gweithio

Mae Restart yn trefnu cyfres o ddigwyddiadau - a elwir yn Restart Parties - lle mae pobl yn dysgu ei gilydd sut i drwsio eu dyfeisiau tost ac araf – o dabledi i dostwyr, o iPhones i glustffonau. Mae Restart Parties yn ddigwyddiad cymunedol am ddim sy'n dibynnu ar wirfoddolwyr - a elwir yn Restart - i weithio. Mae pobl sy'n gwybod mwy am electroneg yn helpu eraill i atgyweirio eu dyfeisiau, ac yn helpu eraill i gymryd rheolaeth yn ôl o'r hyn y maent yn ei brynu. Gellir cynnal y partïon yn unrhyw le gyda byrddau, allfeydd trydanol a wifi, ac fel arfer fe'u cynhaliwyd mewn tafarndai, canolfannau cymunedol, llyfrgelloedd ac orielau. Cânt eu cynnull a'u hwyluso gan y grwpiau cymunedol lleol. Mae'r trefnwyr lleol yn croesawu cyfranogwyr, yn neilltuo atgyweiriadau i wirfoddolwyr, ac yn dogfennu'r atebion.

Mae'r digwyddiadau'n canolbwyntio ar rannu sgiliau a dysgu. Mae cyfranogwyr yn cymryd rhan weithredol yn y gwaith trwsio ac yn helpu i ddatrys problemau, gyda chefnogaeth gwirfoddolwr profiadol.

Gall aelodau o'r cyhoedd ddod ag eitem sydd wedi torri neu ddysgu drwy wylio'r gwirfoddolwyr Restart yn y gwaith. Mae ailgychwynwyr yn ddefnyddwyr technoleg profiadol: mae'r rhan fwyaf ohonynt yn amaturiaid talentog, sydd wedi dysgu trwsio a datrys problemau drwy ddefnyddio synnwyr cyffredin a thrwy gymryd dyfeisiau ar wahân yn amyneddgar a defnyddio tiwtorialau ar-lein. Mae gan eraill brofiad trwsio proffesiynol.

Mae'r Restart Project yn dilyn canllawiau diogelwch, a rennir gyda Gwesteiwyr Parti Ailgychwyn annibynnol. Anogir profion diogelwch ar offer. A rhaid yswirio grwpiau sy'n cynnal Restart Parties.

Maent hefyd yn rheoli ac yn cynnal Cyfeiriadur Restart - mae'r offeryn ar-lein hwn yn rhestru busnesau yn eich ardal sy'n gallu trwsio teclynnau sydd wedi torri. Hyd yn hyn mae'n cwmpasu Bwrdeistrefi Llundain yn unig, ond mae ganddo gynlluniau i ehangu i rannau eraill o'r wlad yn y dyfodol.

Cyd-fanteision

Yn ogystal â gosod teclyn neu declyn wedi torri, mae mynychwyr Restart parties yn dysgu sgil newydd, gan ddod yn gyfarwydd â gwaith ein teclynnau bob dydd mwyaf cyffredin. Mae mynychwyr hefyd yn arbed arian drwy beidio â gorfod prynu fersiynau newydd o'u cynnyrch a dysgu mwy am ddefnyddio adnoddau a goblygiadau allyriadau carbon ein cymdeithas taflu.

OLIO - y chwyldro rhannu bwyd

Mae OLIO yn defnyddio technoleg i gysylltu cymdogion â'i gilydd a chyda busnesau lleol fel y gellir rhannu bwyd dros ben, nid ei daflu i ffwrdd. Gallai hyn fod yn fwyd sy'n agosáu at ei ddyddiad gwerthu mewn siopau lleol, llysiau cartref sbâr, bara gan y pobydd, neu'r eitemau yn eich oergell pan fyddwch yn mynd i ffwrdd. Gellir defnyddio OLIO bellach ar gyfer eitemau cartref nad ydynt yn fwyd hefyd.

Sut y daeth at ei gilydd

Penderfynodd dwy fenyw ifanc, a oedd wedi'u brawychu ar faint o fwyd a wastraffwyd, ddatblygu ffordd y gallai pobl â bwyd dros ben, neu fwyd yn eu oergell ychydig cyn iddynt fynd i ffwrdd, gael eu cysylltu ag eraill yn eu cymuned leol a allai ddefnyddio'r eitemau bwyd. Y ffordd fwyaf cyfleus o wneud hyn oedd drwy ddatblygu ap. Mae'r ap yn rhad ac am ddim i unrhyw unigolyn neu gymuned wirfoddol ei ddefnyddio, gall busnesau bach ddefnyddio fersiwn sylfaenol ar gyfer busnesau am ddim a mawr i dalu ffi, sydd wedyn yn talu am yr ap ei hun ac mae'r 25 aelod o staff OLIO bellach yn cyflogi.

Sut mae’n gweithio

Ar wahân i gofrestru ar gyfer yr ap a rhestru eich eitemau bwyd eich hun nad oes eu hangen arnoch mwyach, mae OLIO bellach yn cynnig nifer o gyfleoedd i wirfoddoli i helpu i leihau gwastraff bwyd mewn cymunedau lleol.

Arwyr Cymunedol: Mae Arwr Cymunedol yn wirfoddolwr sy'n lledaenu'r genhadaeth 'rhannu mwy, gwastraffu llai' i bobl yn eu cymdogaeth, gyda chymorth pecyn Arwr Cymunedol. Mae'r pecyn yn cynnwys taflenni, posteri, llythyrau a phethau da eraill sy'n annog cymdogion i lawrlwytho OLIO a dechrau rhannu.

Arwyr Gwastraff Bwyd: Mae Arwr Gwastraff Bwyd yn casglu bwyd dros ben heb ei sychu gan fusnesau i'w arbed rhag mynd i wastraff. Mae pob un yn rhan o dîm o wirfoddolwyr cymunedol sy'n cymryd cyfrifoldeb yn eu tro yn casglu'r bwyd heb ei drefnu, dod â'r bwyd adref, ei restru ar yr ap OLIO, ac ailddosbarthu i'w cymdogion, sy'n casglu'r bwyd. Mae dros 1,800 o FWHs yn mynd ati i achub bwyd heb ei ail ar ddiwedd y dydd gan dros 550 o fusnesau, gyda mwy yn ymuno'n wythnosol. Mae grŵp WhatsApp hefyd gyda FWHs lleol eraill sydd wedyn yn gweithio gyda'i gilydd, yn rhannu straeon llwyddiant, ac yn hwylio ei gilydd ymlaen.

Cyd-fanteision

Mae bron i ddwy filiwn o unigolion wedi ymuno â'r ap OLIO ac mae dros bedair miliwn o eitemau o fwyd, a fyddai fel arall wedi'u gwastraffu, wedi'u rhannu ymhlith y gymuned OLIO, gan arbed yr hyn sy'n cyfateb i 12 miliwn o filltiroedd car.

Dolenni defnyddiol ag offer/adnoddau ar gyfer Gwastraff a phrosiectau sy'n gysylltiedig â'r defnydd

  • Edrychwch ar y Restart Party Kit os hoffech gynnal eich digwyddiad Ailgychwyn eich hun

Os oes gennych bethau nad oes eu hangen arnoch, ond y gallai eraill eu defnyddio, edrychwch ar Freegle, marchnad rydd lle gallwch roi eich eitemau cartref diangen i ffwrdd.