Sut i ddal a rhannu dysgu

Sut i ddal a rhannu dysgu

Yn dibynnu ar yr hyn sydd dan sylw, gall y broses ar gyfer casglu dysgu defnyddiol gael ei galw’n ‘ymchwil’, ‘gwerthuso’ neu ‘fyfyrio’, er enghraifft. Beth bynnag rydych chi'n ei alw, mae'r camau sylfaenol ar gyfer casglu dysgu sy'n ddefnyddiol i chi yr un peth.

Cynllunio amser ar gyfer myfyrio rheolaidd
Gall fod yn hawdd i ddysgu lithro i waelod eich rhestr ‘i’w wneud’ pan fyddwch yn brysur yn cyflawni eich prosiect ac yn cadw eich sefydliad i redeg yn esmwyth. Efallai y cewch eich temtio i aros nes bod gennych fwy o brofiad neu dystiolaeth ‘well’. Ond os gwnewch hyn, fe allech chi fethu dysgu defnyddiol a fyddai'n eich helpu i wella'ch dull. Mae cynllunio amser ar gyfer myfyrio'n rheolaidd a gwneud ymrwymiad i ddysgu wrth fynd yn helpu i wneud dysgu cymaint yn rhan o'ch prosiect â'r gweithgareddau rydych chi'n eu cyflawni.

Gall hyn wneud gwahaniaeth gwirioneddol i'r ffordd rydych chi'n gweithio yn y tymor byr. A dros amser, gall arwain at ddiwylliant lle rydych chi, a'r bobl rydych chi'n gweithio gyda nhw, yn teimlo'n fwy hyderus i rannu'n agored a chydweithio i wella.

Penderfynwch beth rydych chi am ddysgu amdano
Dechreuwch trwy benderfynu ar rai meysydd rydych chi am ddysgu amdanynt fel ei fod yn hylaw. Ni allwch fynd i'r afael â phopeth ar unwaith.

Dylech bob amser siarad â'r bobl sy'n ymwneud â'ch prosiect i'ch helpu chi i benderfynu pa ddysgu i ganolbwyntio arno.

Dyma rai enghreifftiau o bethau yr hoffech chi ganolbwyntio arnyn nhw o bosib:

• darganfod beth sydd eisoes yn hysbys am y mater neu'r gymuned rydych chi'n bwriadu gweithio gyda hi, a sut y gall eich gwaith adeiladu ar hynny
• rhywbeth ymarferol iawn, fel sut i recriwtio a chadw gwirfoddolwyr, pryd a ble i gynnig eich gweithgareddau, neu sut i weithio gyda grŵp mwy amrywiol o bobl
• darganfod a yw'ch gwasanaethau'n gweithio'n dda
• deall beth mae'r bobl rydych chi'n eu cefnogi yn meddwl am eich gwaith
• casglu straeon a thystiolaeth am y gwahaniaeth rydych chi'n helpu i'w wneud
• darganfod beth arall y gallech chi ei wneud i'ch cymuned.

Efallai yr hoffech chi siarad â phrosiectau eraill sy'n gwneud gwaith tebyg hefyd
Gall eu cynghorion a'u cyngor eich helpu i ddechrau, ac o bosibl ddysgu o unrhyw gamgymeriadau a wnaethant. Fe allech chi chwilio GrantNav i ddod o hyd i enghreifftiau o brosiectau eraill sy'n gwneud gwaith tebyg i chi a threfnu sgwrs, ymweliad neu gyfarfod i gyfuno'ch gwybodaeth.

Meddyliwch am yr hyn sy'n gweithio orau i chi
Mae'n iawn cychwyn yn fach, ac yna gwneud mwy wrth i chi deimlo'n fwy profiadol a hyderus.

Ar ôl i chi ddarganfod pa ddysgu y byddwch chi'n canolbwyntio arno, dylech chi feddwl am bwy ddylai fod yn rhan ohono. Eich dewis chi yw cynnwys pwy rydych chi'n meddwl sydd orau ar gyfer eich dysgu. Ond dyma rai o'r mathau o bobl yr hoffech chi efallai eu cynnwys:

• staff
• gwirfoddolwyr
• pobl sy'n defnyddio'ch gwasanaethau
• pobl o'ch cymuned
• eich partneriaid prosiect
• sefydliadau eraill yn gwneud gwaith tebyg
• comisiynwyr
• arianwyr
• eich awdurdod lleol.

Mae yna lawer o ffyrdd y gall pobl eraill fod yn rhan o ddysgu. Gallent:

• awgrymu pynciau sydd o bwys iddyn nhw
• cynnig syniadau ar sut i gasglu gwybodaeth
• rhoi eu meddyliau ar eich prosiect, a helpu i gasglu meddyliau pobl eraill
• helpu i wneud synnwyr o'r wybodaeth a gesglir
• rhoi syniadau ar sut y gellid gwella pethau, yn seiliedig ar y dysgu
• dweud wrth bobl eraill am yr hyn sydd wedi'i ddysgu a beth ellid ei wneud nesaf.

Mae llawer o dechnegau dysgu yn syml iawn. Dyma rai enghreifftiau i'ch annog i feddwl am yr hyn y gallech chi roi cynnig arno. Efallai yr hoffech chi:

• neilltuo amser rheolaidd i fyfyrio
• dod o hyd i gyfoedion i gwrdd â nhw'n rheolaidd a thrafod eich dysgu
• ymrwymo i rannu'ch cynnydd wrth i chi fynd - fel ysgrifennu blog, cadw dyddiadur, neu ddefnyddio cyfryngau cymdeithasol neu fideos
• meddyliwch am y wybodaeth sydd gennych chi, neu eraill, a allai fod o gymorth
• gofyn am ystod o safbwyntiau gan wahanol bobl
• dal a defnyddio ystadegau
• defnyddio straeon unigol gan bobl sy'n gweithio gyda'ch prosiect.

Cyn i chi ddechrau, meddyliwch am eich cynulleidfa
Gwnewch yn siŵr eich bod chi'n casglu'ch dysgu mewn ffordd maen nhw'n ei hoffi, ymgysylltu â hi a'i deall. Er enghraifft, nid yw defnyddio fideos cyfryngau cymdeithasol yn briodol os ydych chi'n gweithio gyda phobl sydd â mynediad cyfyngedig i dechnoleg.

Cofiwch y bydd arianwyr, comisiynwyr a llunwyr penderfyniadau eisiau dulliau mwy cadarn, yn enwedig os ydych chi'n gweithio yn y sector iechyd a gofal cymdeithasol.

Gallwch brofi technegau dysgu penodol fel:

• Setiau Dysgu Gweithredol, lle rydych chi'n dod ynghyd ag eraill i fynd i'r afael â her benodol mewn ffordd strwythuredig
• Ar ôl Adolygiadau Gweithredu, pan fyddwch chi eisiau dal dysgu ar weithgaredd penodol rydych chi wedi'i redeg a'r hyn y byddech chi'n ei wneud yn wahanol pe byddech chi'n ei wneud eto.

Mae’r GIG yn cynnwys pecyn offer rheoli gwybodaeth gyda llawer o enghreifftiau o offer y gallwch chi roi cynnig arnyn nhw. Nid oes rhaid i chi fod yn sefydliad iechyd i'w ddefnyddio.

Gallwch hyd yn oed ymrwymo i wneud gwelliant parhaus trwy ymgymryd â safonau ansawdd achrededig fel Customer Service Excellence, Investors in People, Investors in Diversity for Small Charities neu eraill. Ond mae'r rhain fel arfer yn edrych am fuddsoddiad sylweddol o amser ac arian.

Os ydych chi am wneud rhywfaint o ymchwil fel rhan o'ch dysgu, cynlluniwch sut y byddwch chi'n amddiffyn hawliau a diddordebau pawb, a'u data.

Gallwch ddarganfod mwy am ymchwil garedig a moesegol ar ein canllaw cam wrth gam ar gyfer cynhyrchu tystiolaeth.

Mae'n bwysig iawn rhoi'r hyn rydych chi wedi'i ddysgu ar waith. Efallai yr hoffech chi wneud rhai newidiadau i'ch prosiect neu sefydliad. Neu efallai yr hoffech chi ddylanwadu ar eraill y tu allan i'ch sefydliad.

Dylech bob amser rannu eich dysgu a'ch mewnwelediadau â:

• y bobl sy'n defnyddio'ch gwasanaethau
• staff a gwirfoddolwyr yn eich sefydliad
• eich partneriaid.

Cofiwch ddangos yn glir yr hyn rydych chi wedi'i newid neu ei wneud yn wahanol o ganlyniad. Fel arall, efallai y bydd hi'n anoddach i chi ymgysylltu â phobl yn y dyfodol.

Efallai yr hoffech chi rannu'r hyn rydych chi wedi'i ddysgu gyda:

• sefydliadau eraill sy'n gwneud gwaith tebyg, i lywio'r hyn maen nhw'n ei wneud a sut maen nhw'n ei wneud
• y rhai sy'n gwneud penderfyniadau yn lleol neu'n genedlaethol.
• arianwyr.
• comisiynwyr, neu
• y cyhoedd.

Dywedwch wrthym beth ydych chi'n ei ddysgu hefyd
Efallai y byddwn ni'n gallu rhannu'r hyn rydych chi wedi'i ddysgu yn ein llyfrgell dystiolaeth, cyhoeddiadau ac mewn digwyddiadau. Gallai hyn roi llwyfan cenedlaethol i chi ar gyfer eich gwaith. A byddwn yn rhannu eich canfyddiadau gyda'n staff i helpu ein penderfyniadau hefyd.

Defnyddio cyfryngau cymdeithasol i rannu'ch dysgu
Fe allech chi ddefnyddio cyfryngau cymdeithasol i ddangos sut mae cyllid wedi gwneud eich gwaith yn bosibl, pa wahaniaeth y mae wedi'i wneud, a'r hyn rydych chi wedi'i ddysgu ohono. Defnyddiwch ddata ac astudiaethau achos gan bobl yn eich cymuned pan allwch chi, a dyfyniadau, ffotograffau a ffilmiau i ddod â'ch straeon yn fyw.

Defnyddio blogiau, fideos neu bodlediadau
Fe allech chi gadw blog, cynhyrchu fideos byr a syml, neu greu podlediadau i rannu profiadau o'ch gwaith.

Defnyddio adroddiadau i rannu a chasglu dysgu
Efallai yr hoffech chi ddefnyddio gwahanol fformatau ar gyfer gwahanol gynulleidfaoedd. Fel sesiynau briffio tystiolaeth neu adroddiadau effaith ar gyfer y rhai sy'n gwneud penderfyniadau, a llawlyfrau ymarferol ar gyfer gweithwyr rheng flaen.

Ysgrifennu adroddiadau mewn iaith arferol bob dydd
Cadwch nhw'n hygyrch trwy beidio â defnyddio unrhyw jargon neu acronymau nad yw pobl efallai'n eu deall. Mae'n help mawr os ydych chi'n ymdrin â:

• gyda phwy rydych chi'n gweithio
• lle rydych yn gweithio
• pa wasanaethau rydych chi'n eu cynnig
• pryd a sut y cyflawnir y rhain
• pam rydych chi'n gweithio fel hyn
• a pheidiwch ag anghofio ateb - Felly beth? Dangoswch y gwahaniaeth rydych chi'n ei wneud gyda rhifau, dyfyniadau a straeon.

Gallwch wneud eich dysgu yn ddiriaethol ac yn weithredadwy trwy ddod i gasgliadau ac argymhellion penodol.

Sôn am effaith eich gwaith mewn ffordd atyniadol
Mae Y Dref Werdd, menter gymdeithasol amgylcheddol fach yn Blaenau-Ffestiniog, yn siarad am yr effaith o'u gwaith mewn ffordd atyniadol. Maent yn dangos eu cyflawniadau a'u heffaith amgylcheddol gadarnhaol mewn ffordd y gall pawb ei deall. Yna rhennir y rhain gan ddefnyddio eu cyfryngau cymdeithasol, gwefan a ffilmiau.

The Reader, sy'n gweithio ledled y DU yn cynnal sesiynau darllen dan arweiniad gwirfoddolwyr, hefyd yn siarad am y gwahaniaeth mae eu gwaith yn ei wneud.

Dod â phobl ynghyd
Gallech rannu eich dysgu mewn cynadleddau neu drefnu digwyddiadau. Mae'r rhain yn dod â phobl ynghyd i rannu, dysgu a thrafod. Yn y modd hwn mae'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau yn dysgu oddi wrth elusennau, ac mae elusennau'n dysgu oddi wrth ei gilydd.

Mae Opportunity Nottingham yn gweithio gyda phobl sy'n wynebu sawl anfantais. Maent yn dda iawn am ddod â llawer o wahanol bobl ynghyd i bwyso a mesur eu dysgu yn barhaus. Maen nhw'n cyhoeddi'r hyn maen nhw wedi'i ddysgu ac yn ei rannu gyda'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau yn lleol ac yn rhanbarthol ac asiantaethau cyflenwi. Maent hefyd wedi sefydlu grŵp dysgu cymheiriaid, sy'n dwyn ynghyd bobl â phrofiad byw, elusennau ac asiantaethau cyhoeddus.

Ceisiwch rannu'r hyn sydd heb fynd yn dda gyda chynulleidfa eang hefyd
Mae'n demtasiwn siarad am yr hyn sydd wedi mynd yn dda a'i rannu, ond yn aml daw'r dysgu gorau pan nad yw pethau'n mynd yn ôl y bwriad. Gall rhannu'r hyn nad yw wedi gweithio adeiladu ymddiriedaeth rhwng staff, gwirfoddolwyr, cyfranogwyr a phartneriaid. Gall bod â'r hyder a'r dewrder i'w rannu helpu eraill i osgoi'r un peryglon.

Middlesbrough Environment City, elusen sy'n hyrwyddo byw'n iach a chynaliadwy, yn annog pobl a sefydliadau i ymuno â'r mudiad oherwydd eu bod eisiau dysgu, rhannu, datblygu a gweithio er budd pawb. Maen nhw bob amser yn gwneud amser i siarad am yr hyn sydd wedi gweithio, beth sydd ddim wedi gweithio, a pham. Mae hyn wedi helpu i wella arfer yn gyffredinol a chysylltu sefydliadau o'r un anian.

Defnyddio cymysgedd o ddata gyda straeon bywyd go iawn
Leap Confronting Conflict, elusen pobl ifanc yn Llundain, sy'n cyfuno data monitro a gwerthuso â straeon pobl ifanc. Maent yn defnyddio hyn i ddod â phobl ynghyd i drafod a llywio polisi ac arfer ynghylch rheoli gwrthdaro.