Addasu mewn adfyd yn ystod COVID-19

Y dystiolaeth gyfun o dair o'n rhaglenni ariannu sy'n cefnogi pobl sy'n profi sawl anfantais mae Fulfilling Lives, Women and Girls Initiative a Help Through Crisis yn dangos, mewn llawer o achosion, mae'r anfantais honno eisoes wedi gwaethygu yn ystod COVID-19 ac mae sefydliadau wedi bod yn addasu'r gefnogaeth y maent yn ei darparu yn gyflym.

Mae ein Tîm Gwerthuso yn rhannu rhai mewnwelediadau am yr hyn y mae sefydliadau wedi'i wneud, beth sydd wedi gweithio'n dda a beth yw'r heriau parhaus.

Mae llawer o sefydliadau yn cefnogi pobl sydd â'r hanfodion ar gyfer goroesi - bwyd, meddygaeth, llety. Ond mae cydnabyddiaeth gynyddol bod cysylltedd digidol, yn 2020, yn angen sylfaenol hefyd. Mae'n bwysig cael gafael ar gymorth proffesiynol, y mae llawer ohono'n cael ei ddarparu o bell, ac i helpu gyda chysylltiadau cymdeithasol.

Fodd bynnag, mae tlodi yn cyfyngu mynediad i dechnoleg ac nid oes gan rai pobl gyfrifiaduron na ffonau clyfar. Mae prosiectau Menter Menywod a Merched wedi canfod bod menywod a merched o gymunedau Du a Lleiafrifoedd Ethnig yn llai tebygol o allu mynd ar-lein. Mae rhai sefydliadau wedi bod yn helpu pobl i brynu credyd ffôn symudol a data symudol fel y gellir eu cysylltu.

I bobl sydd angen cefnogaeth broffesiynol o bell, mae mynediad at ofod preifat yn bwysig - i'r bobl sy'n cael eu cefnogi a'r staff. Mae un prosiect wedi darparu peiriannau sŵn gwyn i geisio helpu pobl i gael mwy o breifatrwydd ar gyfer eu sgyrsiau gyda gweithwyr cymorth, os ydyn nhw'n poeni am gael eu clywed gan eraill ar yr aelwyd.

Y tu hwnt i'r ystyriaethau ymarferol, mae rhai sefydliadau'n teimlo ei bod hi'n heriol meithrin perthnasoedd ymddiriedus, a deall anghenion rhywun yn llawn, heb gwrdd yn bersonol. Yn enwedig os nad oedd perthynas gref yno'n barod neu os yw rhywun yn newydd i wasanaeth. O ganlyniad, mae sefydliadau'n awyddus i barhau i ddatblygu arferion sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn wrth weithio ar-lein.

Wedi dweud hynny, mae rhai prosiectau'n teimlo bod cynnig cefnogaeth ar-lein neu dros y ffôn yn rhoi mwy o reolaeth i bobl dros sut a phryd maen nhw'n ymgysylltu. Mae sawl sefydliad wedi gweld pobl yn ymgysylltu mwy â chymorth o bell - o bosibl oherwydd y gall fod yn haws ac yn fwy cyfleus na chwrdd wyneb yn wyneb. Maent yn bwriadu parhau i gynnig cefnogaeth ar-lein a dros y ffôn pan ddaw'r cyfnod clo i ben.

Mae pobl yr effeithir arnynt gan anfantais luosog yn fwy tebygol o fod wedi profi trawma yn eu bywydau. Gall y clo ail-sbarduno'r trawma hwn. Er enghraifft, os yw rhywun wedi profi cam-drin domestig neu rywiol yn y gorffennol, efallai na fydd eu strategaethau ymdopi arferol ar gael ar hyn o bryd.

Mae sefydliadau'n croesawu'r arian brys gan y llywodraeth i helpu'r rhai sy'n profi digartrefedd i gael llety diogel yn ystod COVID-19 fel cam cadarnhaol.

Gall cyfyngu mewn gwestai a llety dros dro arall fod yn brofiad anodd i rai ac yn ddealladwy, efallai na fydd staff gwestai yn llawn offer i gefnogi pobl sy'n profi anawsterau, er enghraifft, pobl sydd wedi hunan-niweidio neu'n profi pyliau o banig. Mae hyn yn tynnu sylw at bwysigrwydd cefnogaeth arbenigol a threfniadau tai sydd wedi'u teilwra i anghenion unigol.

Fodd bynnag, mae sefydliadau eisiau pwysleisio gwytnwch a gallu pobl i ymdopi, yn ogystal â'r anfantais sy'n eu hwynebu. Er enghraifft, mae partneriaethau Fulfilling Lives wedi tynnu sylw y gallai pobl sydd wedi bod yn y carchar fod yn well am addasu i fywyd wrth gloi a bod â sgiliau y gallai pawb ddysgu ohonynt.

Gall gweithio o bell yn ystod COVID-19 ychwanegu straen ychwanegol i staff, wrth iddynt jyglo gwaith a bywyd cartref. Mae hyn ar ben y llwythi gwaith a wneir yn drymach gan yr angen y mae pandemig yn ei greu. Mae sefydliadau'n egluro bod staff yn teimlo'r doll emosiynol o gefnogi pobl trwy amgylchiadau heriol a gofidus, wrth gael eu hynysu oddi wrth gefnogaeth eu cydweithwyr.

Oherwydd hyn, mae llawer o sefydliadau'n canolbwyntio ar gefnogi lles staff. Nod rhai gweithgareddau yw galluogi datblygiad proffesiynol ac ymarfer myfyriol. Nod eraill yw helpu staff i gymryd amser drostynt eu hunain, er enghraifft, trwy sesiynau ymwybyddiaeth ofalgar, yn ogystal â chael sesiynau gwirio rheolaidd gyda chydweithwyr.

Mae sefydliadau hefyd yn poeni am yr hyn sydd gan y dyfodol. Maent yn disgwyl ymchwydd yn y galw am eu gwasanaethau wrth i gynlluniau cymorth ddod i ben ac wrth inni ddod i'r amlwg mewn amgylchedd sydd wedi newid. Er enghraifft, mae partneriaethau Help Through Crisis yn pryderu y gallai rhai o'r bobl y maent yn eu cefnogi gael trafferth mewn byd ôl-COVID-19 os oes mwy o gystadleuaeth am swyddi.

Ynghyd â hyn, mae sefydliadau'n poeni am eu dyfodol ariannol. Mae gan lawer gostau cynyddol o ganlyniad i COVID-19, ond maent yn ansicr o ble y daw arian tymor hwy. Mae rhai yn pryderu nad yw arian yn cyrraedd sefydliadau bach, arbenigol sydd â'r wybodaeth a'r rhwydweithiau i gyrraedd y rhai mwyaf difreintiedig yn ogystal â'r gallu i ymateb yn gyflym ac yn hyblyg.

Er gwaethaf hyn, mae gan sefydliadau awydd ar y cyd i achub ar y cyfleoedd y mae COVID-19 wedi'u creu i weithio'n wahanol a defnyddio'r profiadau hyn i greu dyfodol gwell. Maent am i rai o'r dulliau mwy hyblyg a chydweithredol a alluogir gan y pandemig ddod yn newidiadau parhaol i systemau.

Yn y blog hwn ac yn adroddiad Adapting in Adversity, mae sefydliadau wedi cyflwyno profiadau'r rhai maen nhw'n eu cefnogi. Rydyn ni'n teimlo ei bod hi'n bwysig clywed yn uniongyrchol gan bobl sy'n profi sawl anfantais hefyd, felly mae eu lleisiau'n ganolog i sgyrsiau am y dyfodol. O'n rhan ni, byddwn yn ystyried sut y gallwn helpu i wneud hyn trwy ein gwaith tystiolaeth.

*****

Darllenwch y canfyddiadau a'r argymhellion llawn o'n tair rhaglen ariannu sy'n cefnogi pobl sy'n profi sawl anfantais yn yr adroddiad Adapting in Adversity a chrynodeb.